Door: Ton van den Wijngaart
Geïnspireerd op het navigatieverhaal van Rob op zijn blog van dinsdag 24/10 en zijn reactie op mijn geplaatste reactie daarop nadere uitleg over de door hem gebruikte term Navigatieoma
Het zal een jaar of 15 geleden zijn dat mijn moeder, dus Rob zijn Oma, die destijds 90+ was een aan de rand van Breda woonde boodschappen ging doen. Voor haar, ondanks haar leeftijd geen probleem dat het winkelcentrum 1,5 km verder lag. Na de boodschappen gedaan te hebben staat zij te wachten om een doorgaande weg over te steken en komt van de overkant een Aziatisch ogende man overgestoken haar richting in. Hij spreekt haar heel vriendelijk in het Engels aan. Omdat haar buitenlands taalgebruik niet verder gaat dan het verstaan van YES en NO, wat ze wel eens op de tv gehoord heeft, bedenkt ze dat ze dat ze YES en NO niet moet gebruiken aangezien de man dan wellicht zou denken dat ze Engels verstaat en spreekt. Ze reageert op zijn onbekende vraag met hevig ontkennend met haar hoofd bewegen en met haar handen opsteken als blijk van niet verstaan/begrijpen. Haar gezichtsuitdrukking daarbij is natuurlijk niet in woorden te vatten.
De man laat haar op een papier zien waar een adres op staat en wijst dat dan ook specifiek aan. De plaatsnaam herkent ze wel al zegt de straatnaam haar niets. Het gaat om de plaats Oosterhout ca. 9 km noordelijk van Breda gelegen en van waar zij staat op dat moment. Omdat ze de man uiteraard toch graag wil helpen krijgt de boodschappentas een plaatsje op de grond om zodoende haar handen vrij te hebben om aanwijzingen te kunnen geven. Probeert u zich de volgende acties in te beelden en het wordt duidelijk waar Rob de term “NAVIGATIEOMA” vandaan haalt. Allereerst wijst ze naar de overkant van de weg waar de auto van de man staat en maakt vervolgens met beide handen stuurbewegingen. De man knikt als bewijs dat hij dat begrijpt. Vervolgens maakt ze nogmaals stuurbewegingen en gebaart daarna dat er omgekeerd moet worden. Weer knikt de man begrijpend. Als derde stap steekt ze vervolgens 1 – 2 – 3 vingers opgevolgd door het maken van een kruisteken met haar handen gevolgd door een forse armbeweging naar rechts. De samengevatte bedoeling hiervan was natuurlijk “bij de 3-de kruising rechtsaf”. De man knikt nu heftig. De laatste aanwijzing die ze verstrekt is een bij herhaling voortgaande rechtdoor armbeweging. Ze sluit af met een gebaar van beide handen open op schouderhoogte als zijnde gereed. De man gaat helemaal mee in het navigatie ritueel en blijft bij herhaling zichtbaar nederig voldaan en dankbaar buigend knikken zonder zelf nog maar een woord uit te brengen. De man steekt de weg over terug naar zijn auto en keert deze en gaat de richting op zoals aangegeven.
Uiteraard werd dit verhaal door haar onder het genot van koffie in geuren en kleuren verteld en uitgebeeld. Zij “wist” zeker dat de man in Oosterhout aangekomen is aangezien ze hem niet meer terug gezien heeft. Dat wij als (klein)kinderen in een deuk lagen bij het aanhoren zeker met alle gebaren erbij riep bij haar dan weer verontwaardiging en boosheid op omdat ze dacht dat wij haar uitlachte. Niets was echter minder waar.
Dus samengevat zijn er meer communicatie en navigatiemiddelen dan dat wij nu als normaal beschouwen en/of rooksignalen van de Indianen ook al gaat het TE ver om te veronderstellen dat NAVIGATIEOMA ooit de weg naar Frean uit zou hebben kunnen leggen.
